Serijska obnova sa sistemom, efikasno projektovanje s LINEAR-om
Energetska efikasnost, udobnost stanovanja i kontrola troškova: zahtjevi neprestano rastu, što postavlja velike izazove za industriju, ali istovremeno otvara i nove prilike. U ovom članku kupac LINEAR softvera, ecoworks, impresivno pokazuje kako serijska obnova ubrzava ovu promjenu i pretvara zgrade u klimatski neutralne primjere za vrlo kratko vrijeme.
Naslovna fotografija: © ecoworks – Obnovljeni stambeni kompleks u Bochumu
U vremenu sve većih zahtjeva za energetskom efikasnošću, udobnošću stanovanja i kontrolom troškova gradnje, serijska obnova pokazuje se kao prava prekretnica. Ovaj inovativni pristup nudi projektantima i kompanijama novu perspektivu za energetsku transformaciju postojećih zgrada, posebno u pogledu efikasne, ekonomične i održive izvedbe opsežnih projekata obnove. Digitalno projektovanje, industrijska prefabrikacija i standardizovani procesi omogućavaju dovršetak projekata u kratkom roku i s visokom preciznošću, čak i dok su zgrade naseljene.
Kompanija ecoworks sa sjedištem u Berlinu razvila je proces koji omogućava da se zgrade pretvore u klimatski neutralne objekte u samo nekoliko sedmica. Sve faze projekta objedinjene su u integrisani proces. Visok stepen prefabrikacije skraćuje vrijeme gradnje i smanjuje smetnje, osigurava kvalitetu i istodobno stvara temelj za ESG-usklađene, dugotrajne održive zgrade.
Serijska obnova stambenog kompleksa u Bochumu
Uspješan primjer toga je serijska obnova stambenog kompleksa u Bochumu, u Njemačkoj. U sklopu ovog pionirskog projekta obnove, tri stambene zgrade iz 1965. godine s ukupno 18 stambenih jedinica temeljno su modernizovane. Cilj mjera provedenih 2023. godine bio je, putem serijske obnove, dovesti zgrade na nivo energetskog standarda KfW55 EE (njemački standard energetske efikasnosti koji zahtijeva da zgrade troše samo 55% energije u poređenju s novogradnjom iste vrste), čime se znatno smanjuje potrošnja energije i doprinosi stvaranju klimatski neutralnog fonda zgrada.
Najveći izazov projekta u Bochumu bio je precizno snimanje postojećeg stanja i standardizacija projektnih procesa kako bi se omogućio visok nivo prefabrikacije građevinskih elemenata. Različiti građevinski standardi i pojedinačne intervencije stanara tokom decenija u početku su znatno otežavali standardizaciju. Ugradnja moderne tehnologije poput ventilacijskih sistema s povratom topline ili sistemima grijanja takođe je zahtijevala iznimno pažljivo projektovanje i koordinaciju različitih struka.
Zahvaljujući sistemskom pristupu ostvarene su brojne prednosti:
-
Kontrola troškova: troškovi projektovanja i gradnje smanjeni su zahvaljujući prefabrikaciji i ponovljivim modulima.
-
Ušteda vremena: vrijeme obnove po stambenoj jedinici prepolovljeno je zahvaljujući serijskom pristupu.
-
Kvaliteta: upotrebom standardizovanih komponenti povećao se kvalitet izgradnje i smanjio broj grešaka.
-
Održivost: poboljšana izolacija, inteligentna tehnologija i obnovljivi izvori energije smanjili su primarnu energetsku potrošnju zgrada za više od 60 %.
Ključni element uspjeha projekta bila je primjena LINEAR softverskih rješenja. Posebno je kombinacija LINEAR Building alata i integracija u Revit omogućila brzo i precizno projektovanje:
-
Snimka postojećeg stanja digitalizovan je i pretvorena u parametarske modele zgrada.
-
Ponavljajući elementi i MEP moduli standardizovani su u LINEAR-u i sačuvani kao template-i.
-
Softver je omogućio projektovanje sistema grijanja, ventilacije i sanitarija temeljeno na simulacijama, uključujući hidrauličko balansiranje.
Bez LINEAR softverskih rješenja, tako visok stepena standardizacije i preciznosti teško bi bio moguć. Snaga digitalnih alata posebno dolazi do izražaja pri projektovanju tehničkih instalacija u modularnim sistemima.
Fotografija 2: Obnovljeni stambeni kompleks u Bochumu © ecoworks
Fotografija 3: Na krovu je u sklopu obnove instaliran fotonaponski sistem. © ecoworks
Cjelokupan proces serijske obnove u kompaniji ecoworks
Razvoj projekta, analiza nekretnina i klastera
Prvo se ispituje potencijal u portfoliu nekretnina: ecoworks pruža besplatnu analizu klastera. Prepoznavanje slika pomoću vještačke inteligencije na temelju 3D satelitskih podataka omogućava procjenu poštanskih adresa. U ovoj fazi ecoworks evaluira nekretnine i izračunava scoring. Cilj je koristiti kriterije zgrada kako bi se identifikovale određene tipologije koje se ponavljaju u portfoliu, kako bi se zajedno s kupcem brzo i jednostavno razvila idealna strategija serijske obnove.
Digitalno projektovanje: od 3D skeniranja do digitalnog blizanca
Kompanija ecoworks koristi Building Information Modelling (BIM) kako bi cijeli proces obnove učinila znatno efikasnijim. BIM pomaže u standardizaciji i automatizaciji projektovanja, proizvodnje i izgradnje. Fasadni i krovni elementi, cjevovodi i drugi građevinski dijelovi koji se proizvode u fabrici moraju biti projektovani i izrađeni tako da se precizno uklapaju u postojeću zgradu. Polazna tačka je trodimenzionalno, milimetarski precizno mjerenje stanja zgrade laserskim skeniranjem i stvaranje point cloud modela. Pomoću ovog point cloud modela izrađuje se 3D model zgrade kao digitalni blizanac zgrade. Ovaj model predstavlja temelj za brzo i isplativo projektovanje i izvođenje projekta obnove.
Fotografije 4–6: Za snimanje postojećih zgrada koristi se 3D skeniranje. © ecoworks
Proizvodnja: Proizvodnja u fabrici
Prefabrikacijom kompanija ecoworks premješta do 80% radova sa gradilišta u fabriku. Time se oslobađa kapacitet za obnovu, a vrijeme gradnje može se znatno skratiti. Fasadni moduli proizvedeni u fabrici već sadrže izolaciju, prozore, ljetnu toplotnu zaštitu i sisteme kontrolisane ventilacije. Osim toga, velik dio potrebne zgradske tehnologije može se po potrebi integrisati u fasadu. Skalabilno i dostupno rješenje zahtijeva snažne lance opskrbe. Partneri kompanije ecoworks spadaju među najveće proizvođače drvenih konstrukcija i prefabrikovanih kuća u Europi. S njihovom pomoći garantirane su kratke logističke rute do svih saveznih država.
Fotografija 7: Prefabrikacija fasadnih elemenata u fabrici © ecoworks
Montaža na licu mjesta
Završeni fasadni i krovni elementi, kao i fotonaponski sistemi te toplotne pumpa zrak–voda, montiraju se na licu mjesta u roku od nekoliko tjedana. Tvrtka ecoworks surađuje s posebno obučenim timovima kako bi osigurala najvišu razinu kvalitete i pouzdanosti. Visok stupanj prefabrikacije omogućuje obnovu prilagođenu stanarima, čak i dok je zgrada nastanjena.
Fotografija 8: Montaža prefabriciranih fasadnih elemenata © ecoworks
Rad zgrade: klimatski neutralno funkcioniranje
Prefabrikacija u fabrici donosi znatne prednosti u kvalitetu, čime se smanjuju budući troškovi rada i održavanja. Osim toga, ecoworks postiže dokazano višu energetsku efikasnostu radu, od mogućnosti rada na niskim temperaturama do standarda NetZero. Kada su ispunjeni zahtjevi NetZero standarda, zgrada se smatra klimatski neutralnom u pogledu emisije stakleničkih plinova. Nakon obnove, zgrade mogu samostalno proizvoditi energiju potrebnu za grijanje, toplu vodu i potrošnju električne energije u domaćinstvu.
Sažetak
Serijska obnova: Plan za klimatski neutralne zgrade uz pomoć LINEAR softvera
Pilot projekt u Bochumu je mnogo više od uspješnog pojedinačnog primjera. Impresivno pokazuje kako stambena industrija može sistemski i ekonomično pristupiti velikom izazovu modernizacije energetske efikasnosti svog portfolia. Iskustvo pokazuje da put prema klimatski neutralnom sektoru zgrada ne mora nužno uključivati dugotrajne i skupe pojedinačne mjere, već se može oblikovati i skalirati kroz inteligentnu kombinaciju digitalnog projektovanja i industrijske prefabrikacije.
Obnova tri stambena bloka iz 1960-ih prema zahtjevnom standardu KfW55 EE dokazuje da serijski pristupi funkcioniše u praksi. Ključni uvid leži u prevladavanju složenosti postojećeg fonda zgrada kroz potpuno digitalizovan proces. Početne prepreke, poput nesrazmjernih uslova zgrada i pojedinačnih prilagodbi koje su se razvijale tokom decenija, prevladane su zahvaljujući digitalnom blizancu zgrade. Ovaj blizanac, izrađen na temelju 3D laserskih skenova, predstavlja temelj za prilagođenu industrijsku proizvodnju fasadnih i krovnih elemenata. Softverska rješenja, poput onih iz LINEAR-a, ovdje više nisu samo pomoćni alati, već “kičma” cijelog projektovanja, koja omogućuje standardizovano i gotovo bezgrešno projektovanje MEP sistema.
